Iedere persoon met een handicap heeft, afhankelijk van de aard en de ernst van zijn handicap, recht op maatregelen die hem zelfstandigheid en culturele, maatschappelijke en professionele integratie waarborgen.

De commissie Institutionele Aangelegenheden van de Senaat heeft donderdag 31 januari 2013 een voorstel tot herziening van de grondwet unaniem goedgekeurd dat het recht op integratie van personen met een handicap vastlegt.

Met een nieuw artikel in de Belgische Grondwet, worden de rechten van personen met een beperking steviger vastgelegd. Dit is een rechtstreeks gevolg van de ratificatie van het VN-Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap.

‘Perspectief 2020’, de beleidsnota van Dhr. Vandeurzen, Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin in de Vlaamse Regering opent tevens met de verwijzing naar deze VN conventie. De conventie beoogt personen met een beperking het volle genot van hun rechten te geven en ze op voet van gelijkheid met anderen te stellen. De conventie spoort de staten aan tot het nemen van passende maatregelen en het creëren van een omgeving die het mogelijk maakt dat personen met een beperking als volwaardige burgers aan het maatschappelijke leven kunnen deelnemen.

In het kader van deze paradigma-omslag staan overheden en door deze overheden gesubsidieerde initiatieven voor personen met een beperking voor belangrijke uitdagingen. Het burgerschapsmodel houdt in dat ook personen met een beperking zich maximaal kunnen ontplooien en hun eigen leven in handen kunnen nemen. De omstandigheden dienen te worden gecreëerd, bestaande dienstverlening dient te worden bijgestuurd opdat personen met een beperking ook daadwerkelijk keuzes kunnen maken en zo hun eigen leven kunnen leiden.

De sociaal-economische toestand verplicht de overheid en voorzieningen voor personen met een beperking om binnen de grenzen van de beschikbare budgetten creatief op zoek te gaan naar de wijze waarop zij in de toekomst de ondersteuning van personen met een beperking zullen organiseren en betaalbaar houden. Efficiëntie en effectiviteit, vermarkting van de zorg, kostprijscalculatie, … zijn begrippen die tot voor enkele jaren tot de harde wereld behoorden. Nu zijn het stilaan vertrouwde woorden voor social-profit organisaties. Sociale ondernemers bereiden zich voor op een toekomst waar zij zullen omgaan met mondige zorgvragers die keuzes maken, die diensten en kostprijzen vergelijken, die kwaliteit vergelijken, die met een individueel toegewezen budget hun ondersteuning inkopen.

Personen met een beperking laten deelnemen aan het maatschappelijke leven betekent inherent dat de mobiliteit gegarandeerd wordt. We denken hierbij onder andere aan het beschikbaar maken van aangepast vervoer. Flexibel, aangepast aan fysieke en mentale capaciteiten van de gebruiker, beschikbaar op ogenblikken waarop de gebruiker zich wenst te verplaatsen, …

Het is ondertussen duidelijk dat openbaar vervoer hier een opdracht heeft maar het is even duidelijk dat hier niet het volledige antwoord zal gevonden worden voor het mobiliteitsprobleem.

Heel concreet worden de dagcentra voor personen met een beperking dagelijks geconfronteerd met de complexiteit van het organiseren van vervoer voor hun cliënten. Het organiseren van een activitetienaanbod op maat betekent dat de ophaaldienst van elke organisatie met diverse parameters dient rekening te houden bij het uittekenen van hun busritten. Cliënten maken deeltijds gebruik van het aanbod, moeten op een bepaalde plaats worden opgehaald en op een ander adres worden afgezet, cliënten combineren verschillende activiteiten die doorgaan op verschillende locaties van 1 of meerdere voorzieningen of diensten in een regio, zij moeten al dan niet met een rolwagen op de bus kunnen, de tijdsduur van de rit moet eventueel beperkt zijn, een bepaald ophaaluur is soms strikt nodig , het aantal plaatsen per bus is beperkt ,,..
Om alle cliënten dagelijks correct op te halen en terug te brengen naar huis wordt door medewerkers van voorzieningen heel wat tijd aan plannen en organiseren van dit vervoer besteed.

De belangrijkste verbeteringspunten aangebracht door de zorginstellingen, en dus objectieven, zijn:

• Het beperken van de tijdsduur dat de gebruiker op de bus zit
• De tijd voor opmaak van de planning beperken
• Meer gebruikers bedienen met dezelfde middelen (aantal chauffeurs en bussen)
• Het aantal misverstanden, fouten en klachten verminderen en dus de tevredenheid van de cliënten garanderen en verhogen
• De vervoerskosten laten dalen.
• Het toelaten van real-time wijzigingen aan rittenschema’s die al uitgevoerd worden om plotselinge aanvragen voor vervoer positief te kunnen beantwoorden.